هیات ژیمناستیک استان البرز 
اصول مربیگزی
اصول مربیگری ژیمناستیک
مقدمھ
سپاس خداي را كھ در ژرفاي وجود ما عشق و ایمان جلوهگر ساخت و اعتقاد در خمیره وجود ما افكند. سپاس
خداي را كھ قدرت آموختن بھ ما داد تا در مصارف یا پلیدیھا غالب آئیم و با جھد خود بر جھل و ظلمت بشوریم و
افتخار كنیم كھ در راستاي كلام حضرت علي (ع) كھ فرمود قوعلي خدمتك جوارحي گام برداشتھایم و براي تحقق آن
بر تعلیم و تربیت چنگ زدهایم و با ھدایت افكار و سوي ارتقاء فرھنگ محمدي (ص) شكوه و جلال انسان خلیفھ
ا… را شكوفا ساختھایم.سپاس خداي را كھ خدمت بھ خلق خدا را پیشھ ما ساخت تا با تكیھ بر علم و تقوا در اشاعھ
فرھنگ اصیل خدمتگزار باشیم. باشد تا ھمگان بر اثرات مفید این مظھر تندرستي و سلامتي اشراف یابند و امید
آنكھ تماشاگر اعتلاي ورزش و تربیت بدني در روشنایي تابش علم و معرفت باشیم. ژیمناستیك ورزشي است كھ با
علم روز پیشرفت كرده و ھر روز علميتر ميشود.طي بررسیھا و تحقیقاتي كھ انجام شده ژیمناستیك ورزشي است
كھ تمام خواستھھاي بدن را از نظر حركات برآورده ميكند. براي ھمین است كھ بعنوان مادر ورزشھا شناختھ شده
است. با توجھ بھ ضرورت و اھمیت ژیمناستیك در مدارس و دانشگاھھا بعلت كمبود كتاب و جزوه ژیمناستیك بر آن
شدم كھ این جزوه را تدوین نمایم تا شاید گامي مثبت در جھت پیشرفت این رشتھ ورزشي برداشتھ باشم. جزوه
حاضر خالي از اشكال نميباشد. لذا خواھشمند است ما را از نظرات و پیشنھادات خود محروم نفرمائید.
تاریخچھ ژیمناستیك
اولین بار در كشور چین ٤٣٠٠ سال قبل ژیمناستیك مخصوصي بوجود آمد كھ بھ آن كانگ فو میگفتند كھ ھدف آن
سالم نگھداشتن بدن بود كھ بعد از آن اطباء از آن جھت مداواي بیماران استفاده ميكردند. در قرون وسطي
ژیمناستیك بھ فراموشي سپرده شد و جاي آن را عملیات اكروباسي و معركھگیري گرفت. اولین كشوري كھ تربیت
بدني را تشكیل داد یونان بود و در این زمان یونان اولین كشوري بود كھ ژیمناستیك را بوجود آورد ھر دویكوس
حكیم یونان ژیمناستیك را بطور منظمي جھت مداواي بیماري امراض كشف كرد.در یونان بھ محلھایي كھ در آنجا
ورزش ميكردند ژیمنازیوم گفتھ ميشد. زیرا در آن محلھا مردم برھنھ و لخت ورزش ميكردند و ژیمناز بھ معني
لخت است.بعدھا بھ ھمھ ورزشھاي بدني ژیمناستیك گفتھ شد و چون این ورزشگاھھا باعث تقویت جسم و روح و
معالج امراض بود. آموزشگاه روح و جسم گفتھ شد و در آن ورزشگاھھا سھ نوع ورزش انجام ميشد:
١ ورزشي كھ براي مداواي امراض بود.
٢ ورزشي كھ حركات آن احتیاج بھ قدرت و زور داشت.
٣ ورزشھاي نظامي جھت آماده كردن جوانان براي مقابلھ با دشمنان و جنگ بود.
بعد از آن ورزش ژیمناستیك بھ تدریج بھ رم برده شد و در آنجا بر روي وسایل بھتري كار ميكردند. پس از ضعیف
شدن دولت رم مردم علاقھاي بھ ژیمناستیك از خود نشان ندادند و فقط سربازان ژیمناستیك را تمرین ميكردند. در
این زمان مركولیاس كتابي درباره ژمناستیك نوشت كھ باعث رونق مجدد ژیمناستیك بخصوص در كشورھاي آلمان،
دانمارك، فرانسھ و سوئیس گردید. بعد از آن كتابھاي دیگري در مورد ژیمناستیك نوشتھ شد. از جملھ كتاب
ژیمناستیك براي جوانان نوشتھ جان گوتس موتس ١٨٣٩ ١٧٥٩ كھ بھ او پدر ژیمناستیك لقب دادند.در سوئد
شخصي بھ نام پرھنریك لینگ ١٨٣٩ ١٧٧٦ تحقیق علمي در تربیت بدني انجام داد و معتقد بود كھ مربي
ژیمناستیك باید آگاه بھ علم آناتومي و فیزیولوژي باشد.در سال ١٨١٠ ١٨٢٥ در آلمان فردریچ لودیك یان توانست
ژیمناستیك را در آلمان توسعھ دھد و در جھت مقابلھ با دشمنان و جمعآوري جوانان از ژیمناستیك استفاده برد و
چون شغل یان معلمي بود سعي كرد ژیمناستیك را در اكثر مدارس آلمان توسعھ دھد و اولین كسي بود خرك حلقھ و
خردك پرش و پارالل و بارفیكس را درست كرد و آلمانھا در سال ١٨٥٠ ژیمناستیك را بھ آمریكا برده و گسترش
دادند.پس از آن براي اولین بار در دانمارك در مدرسھ نظامي، ژیمناستیك را روي تشك كار ميكردند.اولین بازیھاي
المپیك در سال ١٨٩٦ در آتن برگزار شد و تیم ژیمناستیك آلمان با كسب ٥ مدال طلا قھرمان شد.
ژیمناستیك در ایران
ابتدا بوسیلھ بعضي از افسران خارجي در پادگانھا و مدارس نظامي بطور ناقص ژیمناستیك آموزش داده ميشد بعد
از آن در سال ١٢٩٥ شمسي با ورود آقاي میرمھدي ورزنده از بلژیك و تشكیل اولین كلوپ ژیمناستیك رسماً
آموزش ژیمناستیك در ایران شروع شد.اولین فدراسیون ژیمناستیك ایران در سال ١٣٢٥ بھ ریاست آقاي محمد
نامجو تشكیل شد و تیم ژیمناستیك ایران براي اولین بار در مسابقات المپیك لندن ١٩٤٨ شركت نمود.
تئوري روش تدریس ورزش ژیمناستیك
وظایف و ھدف تئوري روش تدریس و ورزش
متد یك بھ منزلھ تئوري روش تدریس ورزش وظیفھ دارد بر اساس تئوري تدریس ورزش علم الحركات ورزش،
تاریخ ورزش و با در نظر گرفتن مختصات سن و نیازھاي اساسي كودكان و نوجوانان در سنین مختلف راھھاي
بھتر، مطمئنتر و كوتاھتري را براي رسیدن بھ ھدف آموزش و یادگیري نھایي پیدا نماید. بطور مثال اگر دو روش
بھ یك اندازه مناسب باشند، آن یكي را ترجیح ميدھیم كھ محتویات و امكانات آموزشي و تربیتي آن با ارزشتر
باشد. بنابراین مربي یا معلم ژیمناستیك بایستي با توجھ بھ نقطھ نظرھاي تربیتي و تشكیلاتي و امكانات تكنیكي،
متدي را انتخاب نماید كھ ھدفھاي آموزشي زیر را بھ بھترین وجھي برآورد نماید.
علاقمند ساختن دانشآموزان (تشویق) ·
بھبود رشد كودكان و نوجوانان (تقویت ارگانھاي داخلي) ·
ازدیاد توانائي جسمي (پرورش قابلیتھاي جسماني) ·
آموزش دادن حركات جدید و ھماھنگي آنھا با توانایي جسمي ·
اصلاح ضعفھاي جسماني ·
حوزه تقسیمبندي حركات ژیمناستیك
بر اساس تجربیات معلمین ورزش و پژوھشھاي طب ورزش در سالھاي اخیر فرمھاي تمریني زیر بوجود آمده و در
تدریس ورزشھاي مختلف مورد استفاده قرار ميگیرند (تمرین ترتبیتي، تمرین اینتروال، تمرین دایرهاي) كھ در
اینجا نظر بھ حركات مشكل ژیمناستیك ميباید از فرم تمرین تربیتي استفاده كرد تا سریعتر و مطمئنتر بھ ھدف
نھایي نائل شد و بھ ھمین منظور از نوشتن دو فرم دیگر تربیتي خودداري ميشود.
تمرین ترتیبي
منظور از تمرین ترتیبي سلسلھ مراتب تمریناتي است كھ بطور سیستماتیك تنظیم شدهاند و ما را بھ ھدف تعیین شده
تمرین نائل ميسازند. یعني یادگیري تمرین نھایي از طریق این تمرینات امكانپذیر ميگردد. تمرین ترتیبي جھت
آموختن تمرینات اغلب رشتھھاي ورزش خصوصاً ژیمناستیك مورد استفاده قرار ميگیرد. در تمرین ترتیبي،
تمرینات موردنظر جاي مخصوص بھ خود داشتھ و نميتوان ترتیب اجراي آنھا را تغییر داد چون در غیر این
یادگیري صورت نميگیرد. بھ این معني كھ تمرینات طوري انتخاب شدهاند كھ از آسان و ساده شروع شده و بھ
حركات مشكل و مركب منتھي ميشوند. بھ طور كلي ميتوان گفت از تمرین ترتیبي زماني باید استفاده كرد كھ ھدف
تمرین (تمرین نھایي) مشكل و اجراي آن براي دانشآموزان توأم با خطرات و تصادفات ورزشي باشد. جھت استفاده
از تمرین ترتیبي بایستي بھ نكات زیر توجھ داشت:
١ گرم كردن بدن (عمومي اختصاصي)
٢ ایجاد تصویر حركت در نوآموزان
٣ شرایط ویژه
٤ تمرینات مقدماتي
٥ تمرینات نھایي
٦ تغییر دادن در تمرینات و مشكلتر كردن حركت و یا تركیب با حركات دیگر
١ - گرم كردن بدن
مرحلھ آماده ساختن نوآموز و گرم كردن بدن از نكات بسیار مھم تمرین محسوب ميشود چون بدني كھ بطور كامل
گرم نشده باشد اولاً پذیرش یادگیري حركت در آن بسیار كم بوده ثانیاً امكان ضرب خوردگي نیز بیشتر ميگردد.
بنابراین گرم كردن این زمینھ را فراھم ميسازد تا نوآموزان براي مرحلھ اصلي یعني فرا گرفتن حركت آمادهتر
شوند.
انواع گرم كردن
گرم كردن بدن بھ دو روش انجام ميگیرد.
الف: عمومي
ب: اختصاصي
الف: گرم كردن عمومي
روشي است كھ در آن از انواع فعالیتھا صرفاً بھ خاطر بالا بردن درجھ حرارت كلیھ مفاصل عضلات و ارگانھاي
داخلي استفاده ميشود. فعالیتھایي را كھ ميتوان براي این مرحلھ متناسب دانست عبارتند از: راه رفتن، دویدنھا،
پریدنھا، جھیدنھا، فعالیتھاي (با توپ، طناب، چوب و حلقھ) و یا نرمشھاي عمومي دیگري كھ ميشود در قالب
بازیھاي ساده و كم سازمان ارائھ داد.
ب: گرم كردن اختصاصي
عبارت از فعالیتھایي است كھ مستقیماً بھ مھارت ورزش مورد نظر مربوط ميباشند، كھ ميتوان بعد از اتمام گرم
كردن عمومي مواضعي از بدن كھ در تمرین اصلي نقش مؤثري دارند نرمش اختصاصي داد تا در اثر فشارھاي
وارده ضمن تمرین، آن مواضع دچار آسیب دیدگي نشوند. بطور مثال: اگر آموزش حركت اسكلپكاسر موردنظر است
باید بعد از گرم كردن عمومي بدن مواضع كتف، كمر و گردن را بطور اختصاصي نرمش داد.
٢ ایجاد تصویر حركت در نوآموزان
شرط اولیھ براي یادگیري یك حركت نوین ایجاد تصویري صحیح از حركت ميباشد. تصویري كھ كاملاً عاري از ھر
گونھ غلط و اشتباه باشد و این بیشتر بھ این منظور است كھ نوآموزان بھ ساختمان صحیح از حركت از لحاظ مكاني
و زماني آشنایي كامل پیدا نمایند. در ضمن با ایجاد تصویر حركت حس كنجكاوي آنھا برانگیختھ و آنھا را نسبت بھ
یادگیري حركت ترغیب و علاقمند مينمائیم.بھ منظور اینكھ بتوان تصویري صحیح از حركات در نوآموزان ایجاد
نمائیم، راھھاي زیادي وجود دارد كھ در اینجا بھ چند نمونھ از آنھا اشاره ميشود.
الف : نشان دادن حركت توسط معلم
ب : نشان دادن حركت توسط ھمشاگردان
ج : عكس
د: ترسیم حركت
ه : فیلم و اسلاید
الف نشان دادن حركت توسط معلم
اھمیت اصلي این عمل در برقراري و استحكام رابطھ معلم و شاگرد ميباشد. در اینجا علاقھ شاگردان نسبت بھ
اجراي حركت و تقلید از معلم بھ ھم مربوط شده و كوشش و ھمكاري فعالانھ او را تضمین مينماید. ھر چند نشان
دادن حركت از طرف معلم بخاطر صحیح و كامل انجام گرفتن آن، باعث برانگیختن علاقھ شاگردان ميگردد. ولي
نباید اینكار عادت شود.
ب نشان دادن حركت توسط ھمشاگردان
معلم بھ منظور نگھداري و تجدید قواي خود، در بعضي از موارد نشان دادن حركت را بھ دانشآموزي كھ بھ حركت
تسلط دارد محول ميكند. نشان دادن حركت بوسیلھ ھمشاگرد اگر چھ ممكن است بھ درستي حركت معلم انجام نگیرد
ولي داراي برتریھاي زیادي است. منجملھ طرز اجراي حركات ھمشاگرد معمولاً در سطحي قرار دارد كھ تقلید از آن
براي ھمكلاسان بھ آساني صورت گرفتھ و اشكالي ایجاد نميكند. غالباً توانایي جسمي شاگرد نشان دھنده، باعث
تشویق و رقابت شاگردان كلاس شده و آنھا را بھ فعالیت و كوشش زیاديتري واداشتھ و بھ این ترتیب نتیجھ
مطلوبي حاصل ميگردد.بطور كلي اگر نشان دادن حركات بوسیلھ معلم و ھمشاگرد بھ درستي و خوبي انجام نگیرد
نسبت بھ فرمھاي دیگر مانند نشان دادن حركت از طریق عكس، ترسیم حركت، فیلم و اسلاید و یا شرح دادن حركت
برتري دارد و نشان دادن حركت، بھ منزلھ یك وسیلھ كمك آموزشي بھ حساب مي آید.
ج نشان دادن حركت بوسیلھ عكس
در تدریس ورزش ژیمناستیك ميتوان از عكس نیز بھ منزلھ یك وسیلھ كمك آموزشي استفاده كرد. عیبي كھ نشان
دادن عكس دارد، اینست كھ بچھھاي دبستاني معمولاً مراحل و جزئیات حركات را از روي عكس نميتوانند بخوبي
درك نمایند. و از نشان دادن عكس بھتر است موقعي استفاده شود كھ دانشآموزان در زمینھ حركت مربوطھ
جزئیات لازم را دانستھ باشند و بتوانند مراحل حركات قبل و بعد از عكس را خودشان تكمیل نمایند.
د نشان دادن حركت با ترسیم نمودن حركت
در مواقعي كھ وسائل كمك آموزشي دیگري مثل عكس، فیلم و اسلاید در دسترس ما نیست، ميتوان با ترسیم كردن
حركت بر روي تابلو سیاه یا كاغذ بعنوان یك وسیلھ كمك آموزشي استفاده نمائیم. در صورتي كھ معلم از نحوه
ترسیم كردن اطلاع كافي داشتھ باشد و در نقاشي كردن سلیقھ رنگآمیزي بھ كار برده، ميتواند در رسیدن بھ ھدف
آموزشي سریعتر گام بردارد.
ھ نشان دادن حركت بوسیلھ فیلم و اسلاید
چون فیلمھاي آموزشي ورزش بیشتر حركات قھرمانان و یا لااقل ورزشكاراني را كھ بھ حركات تسلط كامل دارند
منعكس مينماید، ميتوان درستي اجراي حركات را در فیلم از ھر حیث تضمین شده دانست. بزرگترین مزیتي كھ
فیلم دارد، خستگيناپذیري آن است، بھ این معني كھ ما ميتوانیم با توجھ بھ اینكھ دیدن فیلم یادگیري حركات را
آسانتر مينماید، ھر چند بار كھ لازم باشد نمایش فیلم را تكرار نمائیم.عیب نمایش حركات از طریق فیلم در این است
كھ اغلب اجراكنندگان آن ناآشنا بوده و رابطھ مستقیم با شاگردان كلاس ندارند و براي اینكھ بتوان این نقص را تا
اندازهاي برطرف كرد بھتر است اجراكنندگان فیلمھاي آموزشي را طوري انتخاب نمود كھ ھم سن خود دانشآموزان
باشد.عیب دیگري كھ در استفاده از فیلمھاي آموزشي وجود دارد، دسترسي نداشتن بھ آنھا در زمان و مكان
موقعیت مشخص آموزشي است. گذشتھ از این ممكن است كھ مراحل مختلف حركت مورد نظر در فیلم منعكس نشده
باشد، در صورتي كھ نشان دادن حركت بوسیلھ معلم یا ھمشاگردي ميتواند بدون اتلاف وقت و مزاحمت در نظم
كلاس، ھر زمان و در ھر موقعیت مورد استفاده قرار گیرد.
٣ شرایط ویژه
بعد از اینكھ نرمشھاي عمومي انجام شدند و بدن نوآموز داراي خصوصیات بدني انعطافپذیري سرعت، قدرت و
ھماھنگي عصب و ماھیچھ گردید باید شرایط ویژه را كھ در فرا گرفتن حركات رل مھمي را ایفا مينمایند مورد
بررسي و آزمایش قرار داد و اگر ضروري باشد آنھا را بار دیگر تكرار نمود. اصولاً نوآموزي كھ براي یادگیري یك
حركت واجد شرایط نباشد تمرین روي آن حركت او را بھ ھدف نھائي نميرساند.
بطور مثال: نوآموزي كھ ھنوز قادر نیست بالانس غلت را بخوبي انجام دھد و ھنوز نميتواند تعادل بدن خویش را
روي دستھایش حفظ نماید، و یا اینكھ جنبشپذیري ستون فقراتش و ھماھنگي عصب و ماھیچھھایش بصورتي
نیست كھ از عھده حركتي چون نیم پشتك برآید، نباید او را بھ تمرین نیم پشتك واداشت.بنابراین لازم و ضروري
است، كھ قبل از شروع تمرین یك حركت جدید، ابتدا شرایط ویژه شاگردان را كھ در آموزش حركت اھمیت فراوان
دارد مورد بررسي و آزمایش دقیق قرار داد. بھ عبارت دیگر شرایط ویژه بھ حركاتي گفتھ ميشود كھ دانستن آنھا
براي آموزش یك حركت جدید لازم و ضروري است.
٤ تمرینات مقدماتي
تمرینات مقدماتي تمریناتي است كھ خطر تصادفات را حتيالامكان از بین ميبرد و ما را ھر چھ زودتر و مطمئنتر
بھ ھدف آموزش نھایي ميرساند تمرینات مقدماتي امروزه بدون شك وسیلھ مناسبي است كھ در تدریس ورزش
نميتوان از آنھا صرفھنظر كرد. ولي نباید فراموش كرد كھ این نوع تمرین خود ھدف آموزش نبوده و نباید بخاطر
خودش انجام گیرد بلكھ فقط وسیلھاي براي یادگیري حركات ورزش ميباشد. ھدفي را كھ ميتوان بطور مستقیم، و
بھ آساني و بدون خطر بھ آن نائل شد، نبایستي براي وصول بھ آن راه پیچیدهتري را انتخاب نمود و از طریق
تمرینات مقدماتي اقدام كرد.انتخاب صحیح تمرینات مقدماتي در آموزش حركت بسیار پراھمیت بوده و یكي از
اساسيترین قسمتھاي تمرین محسوب ميشود. از این رو مربیان وظیفھ دارند كھ در انتخاب آن دقت فراواني بھ
خرج دھند. حال جھت استفاده از تمرینات مقدماتي بایستي نكات زیر را مورد توجھ قرار داد:
الف چون تمرینات مقدماتي بھ منظور كمك در یادگیري دانشآموزان بوجود آمده است بایستي در درجھ اول با
نیازھاي آنھا تناسب منطقي داشتھ باشد و ھمچنین استفاده از تمرینات مقدماتي باید با موقعیت آموزش، یعني محیط،
تعداد شاگردان كلاس وسایل كمك آموزشي، كمككننده و ابتكار معلم بستگي كامل داشتھ باشد.
ب معلم بایستي حتيالامكان تمرینات مقدماتي را با حركاتي كھ دانشآموزان با آنھا آشنایي دارند شروع نموده، تا
بھ حركات غیرآشنا و جدید كھ ھمان ھدف اصلي آموزش ميباشد نائل گردد.
ج تمرینات مقدماتي باید طوري تنظیم شده باشد، كھ اصل و قاعده كلي زیر در آن صدق نماید (از تمرینات آسان بھ
مشكل و از تمرینات ساده بھ مركب ختم گردد).
د مدت زماني كھ براي ھر یك از مراحل تمرینات مقدماتي در نظر گرفتھ ميشود بستگي بھ موقعیت آموزش دارد.
در پرداختن از یك مرحلھ بھ مرحلھ دیگر نباید عجلھ بخرج داد، چون این كار اعتماد بھ نفس دانشآموزان را
تضعیف نموده و علاوه بر آن مانع یادگیري ميگردد.از طرف دیگر اگر ھر مرحلھ از تمرینات مقدماتي را زیاد تكرار
نمائیم، از علاقھ دانشآموزان نسبت بھ تمرین كاستھ ميگردد. با این توجھ زمان مدت تمرین در ھر مرحلھ را باید
طوري تعیین نمائیم كھ دانشآموزان تا اندازهاي بھ تمرین مربوطھ تسلط پیدا كرده باشند.
ھ براي برانگیختن علاقھ دانشآموزان بھتر است كھ براي ھر حركت مقدماتي شرح و ایجاد تصویر شود.
و جلوگیري از تصادفات ورزشي، ضمن تمرینات، بزرگترین و مھمترین وظیفھ معلم ميباشد بدیھي است كھ معلم
بایستي نحوه كمك كردن و مراقبت را بطور دقیق و صحیح بھ دانشآموزان ؟آموزش دھد، تا شاگردان با اطمینان
بیشتر و بدون داشتن ترس از تصادفات ورزشي حركات را انجام دھند. در خاتمھ باید متذكر شد، كھ تمرینات
مقدماتي زماني مثمرثمر خواھد بود كھ در یك سیستم صحیح و درستي طبقھبندي شوند و سعي شود جزئیات آن قدم
بھ قدم بھ نوآموزان آموختھ شود. خصوصیات زیر را ميتواند نكات اساسي براي طرح تمرینات مقدماتي باشد.
١ ساختمان حركات مقدماتي باید نشانگر ھدف اصلي باشند.
٢ تمرینات مقدماتي باید سادهتر از تمرینات نھایي باشند.
٣ تمرینات مقدماتي باید بتدریج دشوارتر شوند تا بھ درجھ تمرینات نھایي برسند.
٥ تمرینات نھایي
تمرینات نھایي قسمت اصلي تمرین را تشكیل داده و بھ ھدف تمرین منتھي ميگردد.ھنگامي كھ نوآموزان حركات
مقدماتي را بخوبي فرا گرفتند و با مھارت كامل انجام دادند، ميتوان با استفاده از روش مخصوص، تمرینات نھایي
را ابتدا با كمك و سپس با مراقبت كامل انجام داد.
٦ تغییر دادن در تمرینات و مشكلتر كردن حركت و یا تركیب با حركات دیگر
اگر روشھاي بھ كار برده شده با موقعیت كامل انجام شدند، سپس ميتوان تغییري در حركت بوجود آورد و آن را در
یك فرم مشكلتري انجام داد.
مثال: غلت عقب بالانس (ویمیك) نحوه مشكلتر آن، انجام حركت در موقعیتھاي مختلف از حالت نشستھ پاخم، بعد
پاراست، سپس از حالت ایستاده پاخم، و در آخر از حالت ایستاده پاراست.
ھنگامي كھ حركت اصلي بخوبي انجام گرفت، ميتوان آن را با حركات دیگري تركیب نمود كھ با آن تركیب حركت
ميگوئیم. بطور مثال: حركت نھایي غلت عقب پاجمع ميباشد كھ جھت تركیب با حركت دیگر ميتوان قبل از آن
غلت جلو پا جمع پرش نیم دور چرخش بلافاصلھ غلت عقب را انجام داد و یا بھ صورتھاي دیگر … در خاتمھ باید
توجھ نمود كھ ھدف از روشھاي آموزشي قبل از ھمھ این است كھ یادگیري حركت را براي نوآموز ساده تر نموده و
زمان آموزش را كوتاه كرد، یعني در زمان كمتر، یادگیري بیشتر صورت ميگیرد. بنابراین باید مقدماتي كھ در امر
آموزش حركت بكار برده ميشوند كاملاً صحیح بوده و عاري از ھر گونھ اشتباه باشند. در تمرینات مقدماتي ھدف
این نیست كھ حركت بھ ھر نحوي انجام گیرد، بلكھ تكنیك صحیح حركت است كھ نوآموز در ھمان ابتداء تمرین
مقدماتي باید آنھا را فرا گیرد.اگر تمرینات مقدماتي نشانھاي از ساختمان حركت اصلي نباشند، نوآموز موفق
نميشود بھ ھدف اصلي نائل گردد و اگر اشتباھاتي در حین تمرینات مقدماتي وجود داشتھ باشد، كھ این اشتباھات
معمولاً قابل پیشبیني ھستند و بر طرف و اصلاح نگردد، نوآموزان بھ موفقیت نھایي نائل نخواھند شد. لذا بایستي
از ھمان ابتداي آموزش سعي شود، كلیھ اشتباھات و معایب حركت برطرف گردد و این اشتباھات را ميتوان از
طریق نشان دادن مجدد حركت و مقایسھ بین حركت صحیح و غلط توسط مربي، یا از طریق عكس و فیلمھاي
ژیمناستیك اصلاح نمود. چون نوآموز بھ این اشتباھات عادت كرده و بعد از مدتي رفع اصلاح آن بسیار مشكلتر از
آموزش خود حركت ميباشد.
كمك كردن و ایمني
١ كمك كردن
كمك كردن عاملي است كھ براي بھتر و سادهتر انجام دادن حركت مورد استفاده قرار ميگیرد و بھ آن ميتوان كمك
بدني نامید، زیرا با كمك كردن بھ بدن نوآموز در ضمن تمرینات مقدماتي حركت موردنظر اجرا ميگردد.كمك كردن
از نظر متد، بھ نحوه و چگونگي ھدایت و رھبري حركت تلقي ميشود. ھمانگونھ كھ متد و تكنیك حركات داراي
روش خاصي ھستند، كمك كردن نیز بھ نوبھ خود داراي راه و روشي است كھ باید از چگونگي آن آگاھي قابل
ملاحظھاي داشت و بھ ھیچوجھ نباید در مورد آن سھلانگاري یا بيتوجھي نمود. در ھنگام كمك كردن بویژه كمك
كننده بایستي بھ جھت حركت و میدان حركت و ھمچنین شدت حركت آگاھي كامل داشتھ باشد. زیرا ھر گونھ كمك
غلط باعث ميشود كھ نوآموز حركت را دیرتر درك كرده و در نتیجھ آن را كندتر فرا ميگیرد.
* بنابراین در ھنگام كمك نمودن باید بھ سھ نكتھ توجھ داشت:
١ كمك كردن باید بنحوه صحیح و قابل دركي باشد.
٢ كمك كردن باید طوري باشد كھ حركات و ریتم اصلي خود را از دست ندھد.
٣ باید بتدریج از شدت كمك كردن كاستھ شود، تا اینكھ نوآموز دیگر احتیاج بھ كمك نداشتھ باشد، كھ بعد از این
مرحلھ باید تنھا طریقھ ایمني را در اجراي حركات پیش گرفت.
٢ ایمني
ھمانطور كھ اشاره شد كمك كردن براي ھدایت و رھبري حركت است و یك نوع كمك بدني محسوب ميشود، در
حالي كھ مواظبت و مراقبت بیشتر در روان نوآموز تأثیر ميگذارد. ھنگامیكھ نوآموز حركت را كاملاً مسلط شد،
دیگر احتیاج بھ كمك بدني ندارد و باید بھ مراقبت از او اكتفا كرد. زیرا این مواظبتھا و مراقبتھا بھ نوآموز قدرت
بیشتري داده، باعث ميشود كھ براي انجام حركت تمركز قواي بیشتري داشتھ باشد.در ساعت ژیمناستیك از مراقبت
و مواظبت ھرگز نباید غافل شد، چون بارھا مشاھده شده است كھ نوآموزي كھ چندین بار یك حركت را با تسلط
كامل انجام داده است در اثر یك غفلت كوتاه سقوط كرده و تصادف ناراحتكنندهاي را بھ بار ميآورد.باید توجھ
داشت شخصي كھ بھ عنوان مراقب در زیر اسباب ميایستد باید از چگونگي و نحوه حركت آگاھي كامل داشتھ باشد.
زیرا در غیر این صورت شخص مراقب قادر نیست بھ موقع از سقوط تمرینكننده جلوگیري نماید.
در ضمن شخص مواظب باید:
وقوع حادثھ را كاملاً بداند. ·
جھت حركت را بشناسد. ·
از تكنیك حركت آگاھي كامل داشتھ باشد. ·
محسنات كمك كردن و ایمني
كمك كردن و ایمني در ساعات ژیمناستیك داراي سھ اھمیت زیر ميباشد:
١ جلوگیري از تصادفات
٢ سرعت عمل در یادگیري
٣ ایجاد حس ھمكاري و تعاون در نوآموزان
١ جلوگیري از تصادفات
با توجھ بھ مشكلي و در عین حال خطرناك بودن ورزش ژیمناستیك، كوچكترین غفلت و بيمبالاتي در ساعات
ژیمناستیك، ميتواند تصادفات ناراحتكنندهاي را بھ بار آورد. البتھ جاي تأسف است كھ اغلب تصادفات در اثر
بيتوجھي و بيمبالاتي شاگردان و یا مربیات اتفاق ميافتد.اگر مربي و شاگردان بھ نحوه صحیح كمك كردن و ایمني
آگاھي داشتھ باشند. بھ مقدار قابل توجھي درصد این تصادفات كاھش خواھد یافت.
٢ سرعت عمل در یادگیري
تجربھ ثابت نموده است كھ از طریق كمك كردن صحیح، نوآموزان حركات را سریعتر و بنحو بھتري فرا ميگیرند
بویژه در ایجاد تصویر حركت، بھ نوآموز كمك قابل ملاحظھاي ميشود.نوآموزي كھ ھنوز حركتي را خوب درك
نكرده و بھ عبارت دیگر تسلطي بر روي حركت ندارد براي انجام دادن حركت بدون كمك، چندین بار حركت را تكرار
نموده و ھنگامي كھ از كار خود نتیجھاي نميگیرد و خستھ و كسل ميگردد، در حالي كھ استفاده از طریق صحیح
كمك كردن، باعث ميشود كھ نوآموز ساختمان تكنیك حركت را درك نماید و در ثاني موجب تشویق نوآموز نیز
خواھد شد. البتھ ناگفتھ نماند كھ شدت كمك كردن آنقدر زیاد نباشد كھ نوآموز حركت را درك نكند و تصویري از
حركت در او ایجاد نشود و یا كمك نباید آنقدر كم باشد كھ مثمر ثمر واقع نگردد بھ ھمین منظور نحوه كمك كردن
باید بھ طور متعادل انجام گیرد. اغلب مشاھده شده است كھ اشتباه كمك كردن علاوه بر اینكھ ثمربخش نبوده بلكھ
زیانبخش نیز ميباشد و موجب دگرگوني و انحراف در یادگیري حركت ميگردد.
٣ ایجاد حس ھمكاري و تعاون در نوآموزان
از آنجایي كھ در سرعت ژیمناستیك مواظب و كمك كردن از وظایف نوآموزان ميگردد باعث ميشود كھ حس
ھمكاري و تعاون در نوآموزان تقویت گردد و اتكا بھ نفس پیدا كنند و شخص خودكار و وظیفھشناس و
مسئولیتپذیر بار آیند.كلیھ این محسنات در پیشرفت اجتماعي كودك رل بسیار ارزندهاي را ایفا ميكند. كودكي كھ از
این محسنات برخوردار نباشد، امكان پیشرفتھاي اجتماعي او بسیار ناچیز است. بنابراین باید سعي شود تا
نوآموزان را از ھمان ایام كودكي با این روش عادت داده زیرا ھدف از ورزش كردن تنھا بھتر نمودن سینھ و
بازوان نیست بلكھ قبل از ھمھ نكات تربیتي آن منظور ميباشد كھ در زندگي پرتلاطم كودك اھمیت فراواني دارد.
نوآموزي كھ در ساعات ورزش عادت نماید كھ دوستان خود را كمك و مراقبت نماید، بدون شك این براي او عادت
شده و در زندگي اجتماعي نیز انساني مددكار خواھد شد.
نتیجھ كلي
در خاتمھ باید گفتھ شود كھ كمك كردن و ایمني یكي از مھمترین نكات تمریني محسوب شده كھ از وظیفھ مھم
مربیان است كھ از طریق صحیح كمك كردن و مواظبت را بھ نوآموزان یاد دھند و براي فراگیري نحوه كمك كردن و
ایمني باید از اصول متد تمرینات ترتیبي پیروي نمود، یعني از ساده بھ مشكل.كمك كردن و ایمني باید ھمگام با
اجراي حركات پیش روند و ھر یك از شاگردان باید بھ نوبھ خود طریقھ و نحوه كمك كردن را فرا گیرند تا از
تصادفات جلوگیري شده و در یادگیري نیز سرعت عمل بوجود بیاید و شاگردان را نیز خودكار و مددكار بار آورد.
http://gymnastics.blogfa.com/post-1.aspx برگرفتھ از
تھیھ : کمال تشکر
نویسنده : روابط عمومی
عناوین اخبار و وقایع